مقاله جایگاه زیبا شناسی در معماری اسلامی

دانلود مقاله جایگاه زیبا شناسی در معماری اسلامی ۱۰ ص فرمت word

مقدمه:
یک نقاش می تواند تابلوهایش را در خانه یا آتلیه اش نقاشی کند. آزادی او در این زمینه که چه چیز می خواهد بکشد، حداکثر به اندازه ابعاد بوم محدود می شود بعد از تمام شدن نقاشی تابلو به معرض فروش قرار می گیرد، درست مثل هر کالای دیگری. خریدار کسی خواهد بود که از آنچه کشیده شده لذت ببرد و با قیمت آن هم موافق باشد، اما در معماری چنین نیست. عوامل بسیار زیادی مانند قابلیت استفاده، ساختار، مقاومت مصالح، مسائل مالی و بالاخره ضوابط ساختمانی این آزادی را محدود می کند. در معماری بر عکس نقاشی، زیبا شناختی تنها عاملی که باید مورد توجه قرار گیرد نیست. برای تفکیک خوب و بد و زشت و زیبا، آگاهی و دانش زیبایی شناسی لازم است تا بتوان درباره ی یک اثر هنری نظر داد و درجه و عیار آن را مشخص کرد. برای درک زیبایی باید از یک طرف ادراک کننده ی زیبایی باشیم و شیوه ی درک زیبایی را بشناسیم و از طرف دیگر پدیده ی زیبا و ویزگی های آن را بررسی کنیم عواملی که در درک زیبایی دخیل هستند راحس زیبایی شناسی می گوییم. علامه جعفری میگوید: زیبایی مجموعه ای نگارین است که هریک از اجزاء آن کمال وجود خود را بدون تزاحم با اجزاء دیگر نمودار می سازند. کروچه زیبایی را سادگی، هماهنگی، وحدت در عین کثرت میداند. هر اثر برجسته و شاخص در تاریخ هنر و معماری بدون هویت معنوی نتوانسته جایگاه والا و خوبی بدست آورد. آزادی معمار محدود است و در این محدوده ی تنگ او مسئولیت زیباسازی را نیز به عهده دارد و او نیز قصد دارد چیزی «زیبا» بیافریند یعنی نوعی معماری خوب عرضه کند که از نظر زیبایی شناختی نیز جوابگوی احتیاجات ما باشد.
در تحلیل اثر معماری که جزو آثار خوب قرار گرفته بدون شک مفهوم و موجودیت زیبایی در کل و جزء پیکره ی آن وجود دارد با مشاهده ی یک اثر معماری و با در نظر گرفتن اصول و مبانی نظری مانند تناسب و توازن، مقیاس، تکرار و تناوب، تقارن، تعادل، مرکزیت، هماهنگی، تشابه، تنوع و تضاد، نظم، نظم در بی نظمی، حرکت و آرامش، نور، آب، رنگ، شفافیت، فرم و صورت و تزئین مشخص می گردد که پدیده ای به نام زیبایی در آن نهفته است. به عبارت دیگر محیط زیبا محیطی است که تجربیات حسی لذت بخشی را فراهم آورد، ساختار ادراکی دلپذیری داشته باشد و نمادهای لذت بخشی را تداعی کند. کیفیت روحی فضا نیز دقیقا قابل سنجش و توصیف پذیر نیست زیرا احساس و وضعیت روحی روانی هر فرد هنگام قرار گرفتن در یک فضا تحت تاثیر دو دسته از عوامل است: عوامل فردی و عوامل محیطی