تحقیق نظریه امامت در ترازوی نقد

موضوع : تحقیق نظریه امامت در ترازوی نقد

نظرية امامت از ابتداي تكون تاكنون فراز و نشيب‌هاي فراواني را پشت سر نهاده و عالمان و متكلمان شيعه در طول تاريخ قرائت‌هاي مختلفي از آن داشته‌اند لكن يك قرائت خاص همواره رواج و شهرت بيشتري داشته و خصوصاً در عصر حاضر سطرة خود را بر تلقي‌هاي ديگر گسترانده و شكل تفسير رسمي را پيدا كرده است اركان اين تلقي خاص به شرح زير است:

وجود امامان معصوم پس از پيامبر ص ضرورت دارد و بر خداوند واجب است براي رهبري و هدايت امت و حفظ شريعت امامان معصومي را به عنوان جانشينان پيامبر اسلام نصب كند اصل وجوب و ضرورت امامت

خداوند براي دوران پس از پيامبر ص دوازده امام معصوم را- كه اولين آنها امام علي‌بن‌ابيطالب و آخرينشان حضرت مهدي مي‌باشد به امامت امت نصب نموده است نصب الهي امامان دوازده‌گانه امامان معصوم به دليل نصب الهي عصمت و علم مصون از خطا و اشتباه بر كلية‌ امور ديني و دنيوي امت رياست دارند و سخن آنها حجت قاطع است لكن شأن اصلي آنها تفسير دين و حفظ شريعت است و اگر به دليل شرايط خاص جامعه بر مسند قدرت و حكومت نباشند مقام مرجعيت دين آنها همچنان باقي است

اركان اصلي نظريه

دوازدهمين امام به دليل بي‌لياقتي مردم و تهديد دستگاه حكومتي و خوف شهادت به فرمان الهي و تا مدتي نامعلوم غايب شده است و در آخر الزمان ظهور مي‌كند تا همة‌ دنيا را از ظلم و فقر و فساد و گمراهي نجات دهد

در اين نوشتار مي‌كوشيم تا نشان دهيم كه اولاً ادلة ارائه شده براي اثبات نظرية امامت ناتمام است ثانياً ناسازگاري دروني اين نظريه را رنج مي‌دهد و ثالثاً شواهد و قرائني وجود دارد كه اين نظريه را نقض مي‌كند از آنجا كه متكلمان شيعه امامت را استمرار نبوت مي‌دانند مجبور مي‌شويم بحث خود را از فلسفة نبوت آغاز كنيم

فلسفة نبوت

در بحث فلسفة نبوت دو سئوال مهم مطرح مي‌شود نخست آنكه چرا خداوند پيامبران به سوي بشر فرستاده است دوم آنكه آيا بعثت پيامبران ضرورت دارد يا اينكه پيامبران موهبتهاي الهي هستند و در ارسال آنها به سوي بشر وجوب و ضرورتي رد كار نبوده و نيست پيداست كه براي يافتن پاسخ سئوال اول مي‌توان به تعاليم پيامبران و كتابهاي آسماني آنها رجوع كرد و فهميد كه هدف و غرض خداوند از ارسال رسل چه بوده است اما در مورد سئوال دوم كار به اين سادگي و آساني نيست اگر قائل به وجوب و ضرورت نبوت باشيم بايد با دليل عقلي و پيشين بدون استفاده از تعاليم پيامبران اين مدعا را اثبات كنيم

متكلمان شيعه قائل به وجوب و ضرورت بعثت پيامبران هستند و اين ضرورت را مقتضاي حكمت الهي و قاعدة لطف مي‌دانند ما در اينجا از ميان ادلة متعددي كه در اثبات اين مدعا اقامه شده است دو نمونه را آورده و به نقد و بررسي آنها مي‌پردازيم و معتقديم كه با مباني ارائه شده در اين نقدها همة‌ ادلة ضرورت نبوت را مي‌توان نقد كرد

نظريه امامت در ترازوي نقد

فهرست مطالب

نظریه امامت در ترازوی نقد ۴

ارکان اصلی نظریه ۴

فلسفة نبوت ۵

دلیل اول مقتضای حکمت الهی ۶

دلیل دوم قاعدة‌ لطف ۲۹

جمع‌بندی بحث ضرورت نبوت ۳۹

امامت تبیین نظریة رایج ۴۱

اما شأن اصلی امام چیست؟ ۴۱

دلیل اول: ادلة عقلی ضرورت امامت ۴۴

دلیل دوم ۵۴